>>>  Laatst gewijzigd: 17 januari 2024   >>>  Naar www.emo-level-8.nl  
Ik

Notities bij boeken

Start Filosofie Kennis Normatieve rationaliteit Waarden in de praktijk Mens en samenleving Techniek

Notities

Hanneke de Graaf is als senior onderzoeker verbonden aan Rutgers, het bekende Nederlandse expertisecentrum voor seksualiteit met een lange geschiedenis (NVSH, NISSO). Ze is projectleider van een paar grote bevolkingsonderzoeken zoals Seks onder je 25ste.

Dit is het eerste onderzoek onder die naam. Vervolgonderzoeken waren er in 2012 en in 2017. Nederland heeft al jaren een goede naam op het vlak van sociaal-seksuologisch onderzoek, en ook wat betreft onderzoek naar kinderen / jongeren en seksualiteit. Ik vermoed alleen dat de onderzoeken en zo niet in het Engels worden gepubliceerd, ik kan dat althans niet ontdekken op de website van Rutgers. Het gevolg is dat 'de wereld' er niet van op de hoogte is. Erg jammer.

Ik lees de rapporten met vragen naar betrouwbaarheid en naar onuitgesproken waarden en normen in mijn hoofd. Zie verder mijn commentaar in de samenvatting.

Voorkant De Graaf e.a. 'Seks onder je 25ste - Definitieve resultaten' Hanneke DE GRAAF en anderen
Seks onder je 25ste [2005] - Definitieve resultaten
Utrecht: Rutgers Nisso Groep/ Soa Aids Nederland, 2005, 118 blzn.

Samenvatting van belangrijkste resultaten

[Zie mijn commentaar bij de uitwerking in de hoofdstukken.]

"Voor zowel jongens als meisjes geldt dat het percentage met seksuele ervaring toeneemt met de leeftijd. Van de 12- tot en met 14-jarigen heeft 7% ervaring met geslachtsgemeenschap, onder 20- tot en met 25-jarigen is dit 88%. In de totale groep verschillen jongens en meisjes nauwelijks van elkaar wat betreft ervaring met verschillende vormen van seksueel gedrag. Alleen met masturbatie hebben in alle leeftijdsgroepen meer jongens dan meisjes ervaring. In de jongste leeftijdsgroep hebben jongens ook meer ervaring met andere vormen van seksueel gedrag, maar de verschillen zijn klein en nauwelijks significant. Op 17-jarige leeftijd hebben meer meisjes dan jongens ervaring met tongzoenen, geslachtsgemeenschap en orale seks. Deze meisjes doen hun ervaring over het algemeen op met oudere partners, hetgeen het sekseverschil op deze leeftijd zou kunnen verklaren. In de oudere leeftijdsgroepen (vanaf 20 jaar) zijn deze verschillen tussen jongens en meisjes verdwenen." [mijn nadruk]

"Jongens zijn sterker op seks gericht dan meisjes: ze denken er vaker aan en willen meer uitproberen op seksueel gebied." [mijn nadruk]

"Meisjes ervaren meer schuld- en schaamtegevoelens rondom seksualiteit dan jongens. Daarnaast beoordelen meisjes het eigen lichaam minder positief dan jongens. Meisjes vinden zichzelf vaker te dik (33%) dan jongens (15%). Jongens zijn vaker tevreden over hoe de eigen geslachtsdelen eruit zien (60%) dan meisjes (46%). Meisjes hebben vaker problemen rondom opwinding, verlangen, niet klaarkomen of pijn dan jongens. Eén op de 6 meisjes heeft regelmatig of vaker last van een verminderd seksueel verlangen en 1 op de 4 meisjes komt regelmatig of vaker niet klaar. Slechts 1 op de 25 jongens kampt met deze problemen." [mijn nadruk]

"Meisjes worden vaker overgehaald of gedwongen tot seksuele handelingen, jongens dwingen vaker." [mijn nadruk]

"Met het ouder worden neemt de interactiecompetentie sterk toe. (...) Jongeren van 12 tot en met 14 jaar die geslachtsgemeenschap hebben beschermen zich hierbij minder goed tegen zwangerschap dan jongeren die ouder zijn." [mijn nadruk]

"Wanneer de eerste geslachtsgemeenschap met 13 jaar of eerder plaatsvond, is de kans relatief groot dat iemand hiertoe werd overgehaald. Binnen deze groep zegt 32% van de meisjes en 8% van de jongens de eerste keer te zijn overgehaald. Binnen de groep waarbij de eerste keer met 14 of 15 jaar plaatsvond zijn deze percentages al gedaald naar respectievelijk 16 en 5%." [mijn nadruk]

"Laag opgeleide jongeren zijn sterker gericht op seks dan hoog opgeleide jongeren: ze denken hier vaker aan en zouden liever dan hoog opgeleiden van alles uitproberen. Dat laag opgeleide jongeren ook meer hebben uitgeprobeerd, blijkt uit het feit dat laag opgeleide jongeren van 12 tot en met 17 jaar meer ervaring hebben met vrijwel alle vormen van seks met een partner dan hoog opgeleide jongeren van deze leeftijd." [mijn nadruk]

"Laag opgeleide jongens en meisjes zijn meer tevreden over het seksleven dan hoog opgeleide jongens en meisjes." [mijn nadruk]

"Meer laag dan hoog opgeleide meisjes zeggen dat ze bij de eerste geslachtsgemeenschap werden overgehaald. Meer laag dan hoog opgeleide jongens zijn wel eens of voor het 12e jaar gedwongen tot seksuele handelingen. Laag opgeleide jongens zeggen daarnaast ook vaker zelf wel eens iemand te hebben gedwongen tot seks dan hoog opgeleide jongens." [mijn nadruk]

"Jongeren met een Marokkaanse of Turkse achtergrond scoren relatief laag wat betreft gerapporteerde interactiecompetentie, Nederlandse, Surinaamse en Antilliaanse jongeren relatief hoog." [mijn nadruk]

"Vergeleken met 10 jaar geleden [het onderzoek Jeugd en Seks van 1995 - GdG] heeft nu een groter deel van de schoolgaande jongeren ervaring met tongzoenen, geslachtsgemeenschap, orale seks en anale seks. Zo had in 1995 24% van de schoolgaande jeugd ervaring met geslachtsgemeenschap. Inmiddels is dat 30%. Ook de gemiddelde leeftijd waarop jongeren op het voortgezet onderwijs voor het eerst zoenen, vingeren en/of aftrekken en orale seks hebben is afgenomen. Jongeren beginnen anno 2005 dus eerder aan seks, maar het overgrote deel van hen geeft wel aan dat het moment waarop ze nieuwe seksuele ervaringen opdeden voor hen goed was. Slechts een klein deel had nog even willen wachten. Of dit in 1995 ook het geval was, weten we helaas niet." [mijn nadruk]

"Wensen en grenzen ten aanzien van seks worden nauwelijks met de ouders besproken. Over alle onderwerpen - maar vooral over verliefdheid en relaties, wensen en grenzen - wordt vaker met vrienden of vriendinnen gesproken dan met de ouders. Meisjes praten vaker over verliefdheid en relaties, grenzen en anticonceptie dan jongens, zowel met ouders als vrienden. Jongens praten met vrienden vaker over wat ze willen op seksueel gebied dan meisjes. In de leeftijd van 12 tot en met 14 jaar wordt het minst met ouders en vrienden over seks gesproken. Marokkaanse en Turkse jongeren praten relatief weinig met de ouders over seks, Marokkaanse jongeren doen dit daarnaast ook weinig met vrienden.

(1) 1. Uitvoering van het onderzoek

Totaal aantal deelnemers bijna 5000, aselect verworven op verschillende manieren. Methode: vragenlijst.

"Afname van de vragenlijst gebeurde elektronisch: de vragenlijst was via internet te bereiken en in te vullen. Op deze manier kreeg elke respondent alleen díe vragen die bij zijn of haar ervaring en situatie pasten. Op de scholen werd de vragenlijst klassikaal ingevuld in computerlokalen." [mijn nadruk] (5)

[Hoe eerlijk reageren de deelnemers op de vragenlijst? Met name in die laatste situatie vraag ik me dat af. Is er eigenlijk een manier om dat vast te stellen? Zo veel statistiek en daar lees ik niets over.]

(7) 2. De seksuele start

tabel 2.1
Tabel 2.1 (klik!)

"Gemiddeld vindt de eerste zoen op het 14e jaar plaats en de eerste geslachtsgemeenschap met 16,7 jaar. Voor de eerste ervaringen met orale en anale seks ligt de gemiddelde leeftijd nog iets hoger."(8)

[Gemiddelden maken alles grijs. Wat ik bijvoorbeeld boeiender vind is dat 30% van de 12-14-jarigen masturbeert en 7% neukt. Dat is wat mensen niet willen weten namelijk.]

(25) 3. Ervaringen met een partner en de kwaliteit van seksuele interacties

tabel 3.1
Tabel 3.1 (klik!)

20 resp. 22% van de jongens / meisjes zegt een 'vaste relatie' te hebben.

[Hoe leeg dat begrip eigenlijk is blijkt ook: de gemiddelde duur van de laatste relatie was een half jaar, zeg maar. Niet zo erg 'vast', nietwaar.]

tabel 3.3
Tabel 3.3 (klik!)

"Een relatief groot deel van de jongeren die al geslachtsgemeenschap en/of anale seks hebben gehad geeft aan dit al met vier of meer verschillende partners te hebben gedaan. Dit percentage is bij de jongens hoger (37%) dan bij de meisjes (28%). Van de meisje heeft een groter deel (39%) dan van de jongens (30%) in het hele leven met één persoon seks gehad. Ook in de jongste leeftijdscategorie worden al hoge aantallen sekspartners gerapporteerd: ongeveer één op de vijf heeft dan al vier sekspartners of meer gehad. Hierbij dient wel opgemerkt te worden dat de groep 12 tot 14 jarigen die op deze leeftijd überhaupt ervaring heeft met geslachtsgemeenschap en/of anale seks erg klein is. Laag opgeleide jongens en meisjes rapporteren vaker 4 of meer sekspartners dan hoog opgeleide jongens en meisjes." [mijn nadruk] (28)

[Pas op met waarderingen als 'erg klein', zou ik zeggen. n=71, dat betekent dat 2,79% van de 2545 respondenten hier geneukt heeft of anale seks heeft gehad toen ze 12-14 jaar waren. Dat zijn bijna 3 schoolklassen (van 24 leerlingen) in een school met ongeveer 100 van die klassen. En dit is dus een selectie van jongeren, er zijn er uiteraard veel meer:
Van de jeugd is in 2018 circa 18 procent in de leeftijd van nul tot vijf jaar, 19 procent vijf tot tien jaar, bijna 20 procent 10 - 15 jaar, ruim 21 procent 15 - 20 jaar en bijna 22 procent bestaat uit jong volwassenen van 20 - 25 jaar.  In absolute aantallen: 0 - 5 jaar (872.289), 5 - 10 jaar (929.180), 10 - 15 jaar (980.299), 15 - 20 jaar (1.035.405) en 20-25 jaar (1.066.243) (CBS, 2018).
De tweede kolom in de tabel hieronder - jaar 2018 - zijn mannen, de derde kolom zijn vrouwen. Per leeftijd:

Aantallen jongens en meisjes per leeftijd
Aantallen jongens en meisjes per leeftijd (klik!)

Er zijn dus een slordige 600.000 jongens en meisjes in de leeftijd van 12-14. Dus ook al gaat het maar om 1% die deze dingen doen dan hebben we het toch gauw over 6000 meisjes en jongens. Maar het kunnen er net zo goed 18.000 zijn ... Niet zo incidenteel dus.
Veel mensen geloven zoiets niet vanuit het normatieve beeld dat ze van kinderen hebben, daarom benadruk ik het zo. Tot aan de leeftijd van meerderjarigheid wordt er alles bij elkaar al flink aan seks gedaan.]

(41) 4. Beschermingsgedrag en seksuele risico’s

[Heeft mijn interesse niet. Zie de samenvatting boven.]

(57) 5. Overhalen en dwingen

[Ik vind het jammer dat die twee termen hier niet verder worden beschreven of geoperationaliseerd. In de Bijlagen wordt alleen gesproken over 'de mate van vrijwilligheid' maar ik kan niet achterhalen wat de concrete gedragskant is aan die termen.]

tabel 5.1
Tabel 5.1 (klik!)

tabel 5.2
Tabel 5.2 (klik!)

De jongsten worden dus duidelijk vaker overgehaald of gedwongen, meisjes vooral.

tabel 5.5
Tabel 5.5 (klik!)

"Ongeveer 1 op de 5 à 6 meisjes (17,8%) is wel eens gedwongen tot seksuele handelingen. Ditzelfde geldt voor ongeveer 1 op de 25 jongens. Drieëntwintig van de 1000 meisjes en 7 op de 1000 jongens hebben ervaringen met seksuele dwang voor het 12e jaar. Naarmate men ouder is, is de kans dat men wel eens gedwongen is tot seksuele handelingen logischerwijs groter." [mijn nadruk] (61)

[Dat zijn er 23 en 7 teveel natuurlijk. Desondanks: hebben de onderzoekers hetzelfde beeld bij 'dwang' en 'overhalen' als de respondenten? Ik vraag me dat werkelijk af. Ook houd ik niet van de term 'slachtoffer' - zie tabel 5.5 - omdat die normatief is / allerlei afleidende connotaties heeft.]

(67) 6. Seksuele oriëntatie

"Dit hoofdstuk gaat over homoseksuele, lesbische en biseksuele jongeren. Het blijft lastig om te bepalen wanneer iemand in deze groepen valt. Gaat het om verliefdheid op mensen van hetzelfde geslacht, om fantaseren, om seksuele contacten, om aantrekkingskracht, om het geslacht van degene met wie je een relatie hebt of zou willen hebben? In Seks onder je 25e zijn deze kenmerken van seksuele oriëntatie allemaal nagevraagd." [mijn nadruk] (67)

[Mensen vallen niet zo in die groepen, dat is toch al heel lang bekend. Ik vind dit verder ook niet boeiend.]

(77) 7. Kennis, informatiegebruik en behoefte

"Dit hoofdstuk behandelt wat jongeren weten op het gebied van seksualiteit en waar hiaten in de kennis zitten. Er wordt beschreven waar ze hun kennis vandaan halen, wat ze nog meer zouden willen weten en welke informatiebronnen hierbij de voorkeur hebben."(77)

"Meisjes geven op vrijwel alle vragen vaker het juiste antwoord dan jongens."(77)

"Kennis blijkt sterk samen te hangen met elk van de hier onderzochte demografische kenmerken. Meisjes hebben een hoger kennisniveau dan jongens. Autochtone jongeren weten meer dan allochtone jongeren. Dit geldt ook voor hoogopgeleide jongeren, vergeleken met hun lager opgeleide leeftijdsgenoten. Naarmate men ouder wordt neemt de kennis flink toe."(78)

"Zowel jongens als meisjes zouden vooral willen weten hoe ze het vrijen leuker of lekkerder konden maken: 49% van de jongens en 40% van de meisjes is hier benieuwd naar. Jongens zijn daarnaast geïnteresseerd in informatie over versieren (34%), meisjes in zwangerschap en kinderen krijgen (28%). Op de derde plaats staat voor beide seksen informatie over relaties: 28% van de jongens en 25% van de meisjes zou hier meer over willen weten. Jongens willen in vergelijking tot meisje meer weten over hoe ze het vrijen leuker kunnen maken, versieren, relaties, lichamelijke veranderingen tijdens de puberteit, geslachtorganen en masturbatie. Meisjes willen vergeleken met jongens meer weten van zwangerschap en kinderen krijgen, anticonceptie, hoe je aan kunt geven wat je wel en niet wilt, abortus en menstruatie. Wanneer er weinig behoefte is aan informatie over een bepaald onderwerp, wil dit overigens niet zeggen dat jongeren hier alles al over weten." [mijn nadruk] (88)

[Is het niet triest? Nooit geleerd hebben hoe je kunt genieten van je eigen lijf omdat de samenleving dat beeld van seks als iets plezierigs onder de tafel veegt? De informatie die jongeren krijgen gaat - voornamelijk, meestal - nog steeds over de biologie / de voortplanting en de 'geslachtsdaad' - dat woord alleen al -, niet over het prettige gevoel dat je met een ander zou kunnen hebben of een ander zou kunnen bezorgen.]

(97) BIJLAGEN